Ceza Muhakemesi Hukuku Postada Elkoyma
Postada elkoyma, posta hizmeti veren her türlü resmi veya özel kuruluşta bulunan gönderilerden ispata yarayacak olanlarının adliye tarafından elkonulması faaliyetidir. Hüküm kesinleşmeden önce başvurulur, şüphe ile başvurulan bir aşamadır dolayısıyla temel hak ve özgürlüklere müdahale niteliğinde olduğu için bir koruma tedbiri niteliğindedir.
C.M.K. Madde 129 – (1) Suçun delillerini oluşturduğundan şüphe edilen ve gerçeğin ortaya çıkarılması için soruşturma ve kovuşturmada adliyenin eli altında olması zorunlu sayılıp, posta hizmeti veren her türlü resmî veya özel kuruluşta bulunan gönderilere, hâkimin veya gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde Cumhuriyet savcısının kararı ile elkonulabilir.
(2) Hâkim kararının veya Cumhuriyet savcısının emrinin kendilerine bildirilmesi üzerine elkoyma işlemini yerine getiren kolluk memurları, birinci fıkrada belirtilen gönderilerin içinde bulunduğu zarfları veya paketleri açamazlar. Elkonulan gönderiler, ilgili posta görevlilerinin huzuru ile mühür altına alınıp derhâl elkoyma kararını veya emrini veren hâkim veya Cumhuriyet savcısına teslim edilir.
(3) Elkoyma kararı veya emrinin aşağıda sayılan suçlarla ilgili olarak verilmesi halinde gönderilerin bulunduğu zarf veya paketler Cumhuriyet savcısının talimatıyla kolluk memurları tarafından açılabilir.
a) 5237 sayılı Türk Ceza Kanununda yer alan;
1. Tehlikeli maddelerin izinsiz olarak bulundurulması veya el değiştirmesi (madde 174),
2. Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti (madde 188), suçları.
b) 10/7/1953 tarihli ve 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanunun 12 nci ve 13 üncü maddelerinde tanımlanan suçlar.
c) 21/7/1983 tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 67 nci ve 68 inci maddelerinde tanımlanan suçlar.
(4) Soruşturma ve kovuşturmanın amacına zarar vermek olasılığı bulunmadıkça, 26 20/11/2017 tarihli ve 696 sayılı KHK’nin 94 üncü maddesiyle 129 uncu maddeye bu fıkra eklenmiş ve diğer fıkralar buna göre teselsül ettirilmiş, daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7079 sayılı Kanunun 89 uncu maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. alınmış tedbirler ilgililere bildirilir.
(5) Açılmamasına veya açılıp da içeriği bakımından adliyenin eli altında tutulmasına gerek bulunmadığına karar verilen gönderiler, hemen ilgililerine teslim olunur.
Postada Elkoymanın Koşulları
Bu koruma tedbirleri sadece şu suçlarda uygulanabilir diyen bir hüküm mevcut değildir. O halde postada elkoymada bir suç kataloğu mevcut değildir. C.M.K m. 129’da şüpheden söz edilmemiştir ancak arama için makul şüphe arandığı için elkoymada da en az makul şüphe olmalıdır.
C.M.K m. 129/2’ye göre elkoyma kararına hakim veya gecikmesinde sakınca bulunan hallerde cumhuriyet savcısı karar verir. (Adli kolluk amirinin yazılı izni yok bu maddede.) Cumhuriyet savcının kararına ilişkin tamamlayıcı bir prosedür öngörülmemiştir. (24 saat koşulu bu maddede mevcut değil.) Ancak kanunda yazmasa bile kıyasen uygulanabilir yirmi dört saat koşulu.
C.M.K. m. 129/2’ye göre polis memuru elkoyduğu an paketi açamaz paketi açabilecek olan kişiler kural olarak hakim veya cumhuriyet savcısıdır. Bunun istisnası ise 129/3′ te sayılmıştır. Ancak burada sayılan suçların var olduğunu ileri sürerek de paketi açamaz kolluk görevlisi. Sayılan suçlar bakımından kolluk görevlisinin paketi açılabilmesi için cumhuriyet savcısının emri gerekmektedir. Tüm suçlar bakımından uygulanmaz bu kural. Kolluk görevlisi sadece sayılı suçlardan biri mevcutsa talimatla açabilir. Örneğin; kasten öldürme suçu bakımından açamaz.
Bir yanıt yazın