Kaçaklar İçin Elkoyma (C.M.K. m. 248)

Kaçaklar İçin Elkoyma Ceza Muhakemesi Hukuku

Kaçaklar için elkoyma, kaçağın Cumhuriyet savcısına başvurmasını veya duruşmaya gelmesini sağlamak amacıyla Türkiye’de bulunan mallarına, hak ve alacaklarına amaçla orantılı olarak elkonulmasıdır.

C.M.K Madde 248- (1) Kaçağın Cumhuriyet savcısına başvurmasını veya duruşmaya gelmesini sağlamak amacıyla Türkiye’de bulunan mallarına, hak ve alacaklarına amaçla orantılı olarak Cumhuriyet savcısının istemi üzerine sulh ceza hâkimi veya mahkeme kararıyla elkonulabilir ve gerektiğinde idaresi için kayyım atanır. Elkoyma ve kayyım atama kararı müdafiine bildirilir.

(3) Elkonulan mal, hak ve alacakların korunmasında, elkoymaya ilişkin hükümler uygulanır. Tedbirlere ilişkin kararların özetinin bir gazetede ilânına sulh ceza hâkimince veya mahkemece karar verilebilir.

(4) Kaçak yakalandığında veya kendiliğinden gelerek teslim olduğunda elkoymanın kaldırılmasına karar verilir.

(5) Kaçak hakkında 100 üncü ve sonraki maddeler gereğince, sulh ceza hâkimi veya mahkeme tarafından yokluğunda tutuklama kararı verilebilir.

(6) Sulh ceza hâkimi veya mahkeme elkoymaya karar verdiğinde, kaçağın yasal olarak bakmakla yükümlü bulunduğu yakınlarının alınan tedbirler nedeniyle yoksulluğa düşebileceklerini saptarsa, bunların geçimlerini sağlamak üzere, elkonulan mal varlığından sosyal durumları ile orantılı miktarda yardımda bulunulması konusunda kayyıma izin verir.

(7) 246 ncı madde hükmü kaçaklar hakkında da uygulanır.

Kaçaklar İçin Elkoyma Kararına İtiraz Edilebilir

C.M.K. m. 248/(8)– Bu kararlara karşı itiraz edilebilir.

Kaçaklar İçin Elkoyma Kararını Kim Verir ?

Cumhuriyet savcısının istemi üzerine sulh ceza hâkimi veya davaya bakmakta olan mahkeme kaçaklar için elkoyma kararı verir. Görüldüğü üzere savcı, mülki amir veya adli kolluk bu kararı veremez.

Kaçaklar İçin Elkoyma Kararı Ne Zaman Kaldırılır?

C.M.K. m. 248/(4)’de bu husus düzenlenmiştir. Buna göre kaçak yakalandığında veya kendiliğinden gelerek teslim olduğunda elkoymanın kaldırılmasına karar verilir.

Kaçaklar İçin Elkoymanın Şartları

1- Kaçağın duruşmaya gelmesini veya savcılığa gelmesini sağlamak amacıyla bu koruma tedbirine başvurulur.

2- Bu karar Cumhuriyet savcısının istemi üzerine soruşturma evresinde sulh ceza hâkimi veya kovuşturma evresinde talep ile mahkeme kararıyla verilir. Talep olmadan mahkeme bu kararı verebilir mi bu tartışmalıdır.

3- Orantılılık ilkesi söz konusudur. Yani bütün malvarlığının tamamına elkoyma diye bir şey yoktur. O kişinin gelmesini sağlayacak yeterlilikte olmak üzere bir elkoyma yapılabilir.

4- Hükümde suç şüphesine ilişkin herhangi bir şey söylenmemiştir dolayısıyla makul şüphe aranır.

5- Bu mal ve haklar açısından idareyi sağlamak için kayyım atanması da gerekmektedir. Atanan kayyımın ve elkoyma işleminin müdafiye bildirilmesi gerekir. Sadece yurtdışında bulunan sanık ya da şüpheli için bu koruma tedbirine başvurulmaz. Yurtiçindeki kaçak için de başvurulur. Sulh ceza hâkimi veya mahkeme elkoymaya karar verdiğinde kaçağın yasal olarak bakmakla yükümlü bulunduğu yakınlarının alınan tedbirler nedeniyle yoksulluğa düşebilecekleri saptanırsa bunların geçimlerini sağlamak üzere elkonulan mal varlığından sosyal durumları ile orantılı miktarda yardımda bulunulması konusunda kayyıma izin verir.

6-) Bu hükmün uygulanabilmesi için bir suç kataloğu mevcuttur. Aşağıda yer alan suçlar haricindeki suçlar için bu tedbir uygulanmayacaktır.

(2) Birinci fıkra hükmü;

a) Türk Ceza Kanununda tanımlanan;

1. Soykırım ve insanlığa karşı suçlar (madde 76, 77, 78),

2. Göçmen kaçakçılığı ve insan ticareti (madde 79, 80),

3. Hırsızlık (madde 141, 142),

4. Yağma (madde 148, 149),

5. Güveni kötüye kullanma (madde 155),

6. Dolandırıcılık (madde 157, 158),

7. Hileli iflas (madde 161),

8. Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti (madde 188),

9. Parada sahtecilik (madde 197),