Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Vadeyle Senedin Düzenleme Tarihinin Aynı Olmasının Senedin Bono Niteliğini Ortadan Kaldırmayacağına Karar Verdi
Vadeyle senedin düzenleme tarihinin aynı olması bononun niteliğinde tartışmalara yol açmaktadır. Bonoda vade tarihi ve düzenleme tarihinin aynı tarih olmasına engel bir düzenleme bulunmamaktadır.
Bonoya konulabilecek vade türleri TTK’da sınırlı sayıda sayılmıştır. TTK’nın 778. maddesinin atfıyla uygulanması gereken aynı Kanunun 703. maddesinin 1. fıkrasına göre bono dört türlü vadeyi içerebilir. Bir bono görüldüğünde, görüldükten belli bir süre sonra, düzenleme gününden belli bir süre sonra, belirli bir günde ödenmek üzere düzenlenebilir. TTK’nın 703. maddesinin 2. fıkrasına uyarınca “vadesi başka şekilde yazılan veya birbirini takip eden çeşitli vadeleri gösteren poliçeler batıldır.”
Aynı bonoda birbirinden farklı iki vadenin bulunması geçersizlik sebebidir (Öztan, s. 482). Vade ile senedin düzenleme tarihinin aynı olması senedin bono niteliğini ortadan kaldırmaz (Poroy, R./ Tekinalp,Ü., s.119). Bonoda vade tarihi ve düzenleme tarihinin aynı tarih olmasına engel bir düzenleme bulunmamaktadır. (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 2017/276 E., 2020/695 K.)
Alacaklı tarafından keşideci borçlu hakkında bonoya dayalı olarak kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile başlatılan icra takibinde, örnek 10 numaralı ödeme emrinin tebliği üzerine borçlunun icra mahkemesine başvusunda; bononun menkullerin kiralanmasına karşılık teminat olarak verildiğini iddia ettiği, mahkemece, yapılan inceleme sonunda takibe konu bonoda, vade tarihi ile düzenleme tarihinin aynı olması nedeni ile İİK’nun 170/a maddesi uyarınca takibin iptaline karar verildiği görülmektedir.6102 sayılı TTK’nun 776/1-f maddesi gereğince senette düzenlenme yerinin ve tarihinin yazılı olması gerekir. 6102 sayılı TTK’nun 777/4. maddesine göre ise, düzenlendiği yer gösterilmeyen bir bononun, düzenleyenin adının yanında yazılı olan yerde düzenlenmiş sayılacağı hükme bağlanmıştır. Yine aynı Kanunun 778. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 703/c maddesi uyarınca; bononun vade tarihinin “düzenlenme gününden belirli bir süre sonraya” ait bulunması zorunludur. Aksi takdirde dayanak belge kambiyo senedi vasfını taşımaz.
Bonoda vadenin 6102 sayılı TTK’nun 703 ve 704. maddelerine aykırı olarak düzenlenmesi ve vade tarihinin düzenlenme tarihinden önceki bir tarihi taşıması halinde senet, bono vasfını yitirir .Somut olayda ise; takip dayanağı senedin düzenlenme tarihi 08.03.2014 olup, vade tarihinin de 08.03.2014 olduğu, yani düzenleme tarihi ile vade tarihinin aynı olduğu görülmektedir. Ancak bu durum, vade tarihinin, tanzim tarihinden önceki bir tarihi taşıdığı şeklinde TTK’nun 703. maddesine göre yorumlanamaz. Aynı gün içerisinde kambiyo senedinin düzenlenmesi ve ödeme gününün de aynı gün olarak kararlaştırılması mümkündür. Bu durumda anılan bononun kambiyo vasfını haiz olmadığından söz edilemez.
O halde, mahkemece, takibe konu bononun düzenlenme tarihi ile vade tarihinin aynı olmasının senedin kambiyo vasfına etki etmeyeceği gözetilerek, borçlunun itirazlarının incelenip oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir. (Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2015/18506 E., 2015/28564 K.)
Bir yanıt yazın