Satışa Bağlı Prim ile Çalışanların Fazla Çalışma Ücretine Hak Kazanmaları
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin satışa bağlı prim ile çalışanların fazla çalışma ücretine hak kazanmalarına ilişkin verdiği kararların değerlendirilmesi:
Kararlaştırılan çalışma saatleri dışında işçinin kendi emeği, çabası ve muvaffakiyeti sonucu belirlenmiş ücreti harici kendisine ödenen ücrete prim usulü çalışma denir. Satışlardan prim hakkı elde eden işçilerde çalışma süresinin önemli bir kısmı genel olarak işyeri dışında geçmektedir.
Eğer bir kişinin ücreti sabit ücret artı prim olarak belirlenmişse, bu kişi fazla çalışma yaptığında aynı zamanda satışta yaptığından prime de hak kazanmıştır.
Bu konuda, Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 03.05.2013 tarihli 2011/7849 E., 2013/13353 K. sayılı kararı;
“Belli hedeflerin gerçekleşmesine bağlı olarak prim karşılığı çalışan işçiye ödenen satış priminin, fazla çalışmaların karşılığında ödenmesi gereken ücretleri tam olarak karşılaması halinde fazla çalışma ücreti doğmaz.” şeklindedir.
Yani, ancak işçiye ödenen satış priminin fazla çalışmaların karşılığında ödenmesi gereken ücretleri tam olarak karşılamaması halinde, aradaki farkın işçiye ödenmesi gerekmektedir.
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, işçiler fazla çalışmayı prim sayesinde zaten kazanıyorlar görüşündedir. Hem primi hem fazla çalışma ücretinin alınmasını adil bulmamaktadır bu yüzden fazla çalışma ücretinin yüzde usulünde olduğu gibi sadece zamlı kısmının ( %50 ) hesaplanması gerektiğini savunuyor.
Yargıtay 22. Hukuk Dairesi’nin satışa bağlı prim ile çalışanların fazla çalışma ücretlerine hak kazanmalarına ilişkin verdiği kararların değerlendirmesi:
Prim usulü olarak çalışan satış temsilcilerinin fazla mesai iddiaları tartışma konusu olmuştur. Birinci görüş işçinin prim alabilmek için hedefini tutturması gerektiği ve bu sebeple fazla mesai yaptığını savunarak ödenen primlerin fazla mesai alacağı yerine geçmesi gerektiğidir. İkinci görüş ise prim ile fazla mesainin farklı konular olduğunu savunarak her ikisinin birbirinin yerine geçmeyeceğini ileri sürerek hesaplamanın bağımsız yapılması gerektiğidir.
22. Hukuk Dairesi çok uzun zaman farklı görüşlere yer verdikten sonra yakın zamanlarda normal çalışma ile fazla çalışmayı ayrı ayrı ele almak gerekmediği kararına varmıştır. Kişi eğer fazla çalışma yaptıysa fazla çalışma karşılığında tam olarak fazla çalışma ücretine hak kazanacaktır dedikten sonra 2019 yılından itibaren vermiş olduğu kararlarda düşüncesini değiştirmiştir. 2019’dan itibaren vermiş olduğu kararlarda ise sabit ücrete göre belirlenen fazla çalışma ve prime göre belirlenen fazla çalışma ücreti olmak üzere ikiye ayırarak farklı bir değerlendirme yapmaya başlamıştır. Prim ve fazla çalışmanın birbirinden farklı kavramlar olduğunu ileri sürmektedir.
Fazla çalışma ücretinin hesaplamasında, temel ücretin, garanti ücret kısmı ile prim kısmı birbirinden ayrılarak; prim üzerinden hesaplanacak fazla çalışma ücretinde sadece zam nispeti üzerinden (0,5 çarpanıyla); garanti ücret üzerinden hesaplanacak fazla çalışma ücreti kısmında ise (1,5 çarpanıyla) hesaplama yapılarak sonuca gidilmelidir. (YARGITAY 9. Hukuk Dairesi Esas No. 2020/443 Karar No. 2021/1543 Tarih: 19/01/2021)
Bir yanıt yazın